Gerelateerd
Lees onze meest recente artikelen, onderzoeken en columns op het gebied van seksuele gezondheid en rechten.
“Zien met wie je in gesprek bent en zien wie jezelf bent. Daar draait het om bij het bespreken van seksualiteit in de zorg”, zegt dagvoorzitter Jennifer Muntslag tijdens de eerste ZIN-IN symposium (Zorg Impactmakers Netwerk in Nederland). “Want”, zegt Jennifer, “Seksualiteit is niet gewoon, het is bijzonder. Het is belangrijk dat daar in een safe space over gesproken kan worden. Ook in de zorg, of beter gezegd: juist in de zorg.”
Campagne Seksualiteit. Maak het bespreekbaar!
Seksualiteit. Maak het bespreekbaar! Dat is de titel van de campagne die op 20 april gelanceerd werd tijdens het ZIN-IN symposium in Utrecht. Met de campagne vraagt Rutgers aandacht voor het bespreekbaar maken van seksualiteit in de zorg. Ook biedt de campagne handvatten om het gesprek over seksualiteit aan te gaan. In de zaal zitten zo’n 50 zorgprofessionals uit allerlei werkvelden: van sociaal werk tot jeugdzorg en van de gehandicaptenzorg tot het onderwijs.
Tijdens de aftrap van het symposium benadrukt Jennifer waarom dit thema zo belangrijk is. “Er wordt in de zorg te weinig gesproken over seksualiteit of gevraagd naar de seksuele gezondheid van cliënten. Hierdoor voelen mensen zich niet vrij om hier zelf over te beginnen, zo blijven ze onnodig met vragen of problemen zitten rondom seksuele gezondheid. Op deze manier krijgen ze niet de juiste zorg die ze nodig hebben”, zegt Jennifer.
Gelukkig zijn er genoeg zorgprofessionals in de zaal die seksualiteit wel bespreekbaar maken, blijkt uit de Mentimeter die de zaal invult. Jennifer: “Jullie snappen volgens mij heel goed dat het ons allemaal aangaat, maar misschien rijst soms nog wel de vraag ‘doe ik het wel goed?’ en daarom zijn we vandaag bij elkaar!”
Sekspositieve begeleiding
Mathieu Heemelaar, adviseur seksualiteitsonderwijs en auteur, neemt het stokje van haar over. Hij neemt de zaal mee in de kennisontwikkeling over seksualiteit in de zorg. Hierbij kijkt hij vooral naar de psychiatrie, ggz, jeugdzorg en de zorg voor mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking. Mathieu: “De ontwikkeling is heel positief, van negeren van seksualiteit naar sekspositieve begeleiding. Er wordt veel onderzoek gedaan en de kennis is gericht op empowerment.”
Het is niet voor niks dat er een taboe zit op seksualiteit. Mathieu: “Niet iedereen vindt het vanzelfsprekend om over seksualiteit te praten. Daarom is het belangrijk dat je daar op let, dat je sensitief bent op dit onderwerp. In een veilige setting.”
Bekijk hier de gehele presentatie van Mathieu Heemelaar.
Via Mentimeter laten de zorgprofessionals weten welke thema’s ze belangrijk vinden om te bespreken. Positieve seksuele gezondheid, veilig vrijen, verliefdheid, consent, seksueel plezier, anticonceptie, fijne seks na trauma, invloed van cultuur op seksualiteit, aseksualiteit en wensen en grenzen, zijn onderwerpen waar ze meer over willen weten. En dus: op naar de workshops waar deze thema’s aan bod komen.
SexQ helpt professionals bij gesprek over seks en gender
Workshopleider Sara Bungener begint haar workshop met anekdotes uit de praktijk. Bijvoorbeeld over een jongen die uit een psychose kwam en daarna moeite had met seks en hoe zijn vriendin en hij daar onzeker over werden. Maar ook over een jongen die somber werd doordat hij niet kon praten over zijn seksuele oriëntatie. En over een meisje dat haar grenzen niet aan kon geven en daardoor tegen problemen aanliep. Om deze onderwerpen makkelijker bespreekbaar te maken heeft Sara met een team van onderzoekers een communicatietool bedacht: SexQ. SexQ helpt professionals bij gesprek over seks en gender. Ze gaat tijdens de workshop in op de ontwikkeling van de tool, het onderzoek dat daaraan verbonden is en ze laat de mensen in de zaal oefenen met welke zinnen je kunt gebruiken om het gesprek over seksualiteit te voeren.
Wil je meer weten over SexQ? Kijk dan op deze pagina.
Cultuursensitief werken
Onderzoeker Afiah Vijlbrief nam de deelnemers van de workshop mee in de belangrijkste elementen van cultuursensitief werken. Afiah: “Doordat je door een intersectionele bril kijkt, heb je oog voor bijvoorbeeld seksuele oriëntatie, genderidentiteit, etniciteit, culturele achtergrond, religie, beperking en mentale gezondheid. Dit gaat dus over ons allemaal en ook over de zorgprofessional zelf. Dit betekent dat je de client of patiënt echt ziet. Je ziet de persoon met diens achtergrond, referentiekader en positie en je begrijpt ook jouw eigen achtergrond, referentiekader en positie zich daartoe verhouden.” De deelnemers komen allen bij de casus uit op ‘veiligheid’ als randvoorwaarde om sensitief te werken.
Wil je meer weten over cultuursensitief werken? Kijk dan op deze pagina.
Richtlijn veranderende Seksuele Gezondheid
Ymke Kelders is expert Seksualiteit en Zorg bij Rutgers en ging met de deelnemers van de workshop in op de richtlijn veranderende seksuele gezondheid. Deze richtlijn richt zich op het kunnen signaleren en bespreken van veranderende seksuele gezondheid bij mensen met een chronische ziekte, lichamelijke beperking, kanker of ouderdomsklachten. Ymke: “Tijdens de workshop ontstonden er mooie gesprekken over de eerste stap van het PLISSIT-model ‘toestemming vragen’ . Deze toestemming richt zich in het model op de relatie tussen client en zorgprofessional, maar kan volgens de deelnemers ook gaan over de positie van de zorgprofessional in de zorgorganisaties. Mag jij als zorgprofessional dit gesprek voeren binnen jouw zorgorganisatie, en wat is daarvoor nodig?“
Meer weten over de richtlijn? Kijk dan op deze pagina.
Tips en materialen
Voor de campagne ‘Seksualiteit. Maak het bespreekbaar!’ zijn er verschillende producten en materialen voor de huisartsenpraktijk, jeugdzorg en gehandicaptenzorg om seksualiteit bespreekbaar te maken. Waaronder animaties, video’s van professionals, foldermateriaal en campagnepagina’s: www.seksindepraktijk.nl/bespreken.
Wil je op de hoogte blijven van de volgende evenementen die we organiseren voor zorgprofessionals? Meld je aan voor deze LinkedIngroep. Meer informatie daarover volgt nog.
Onderzoek Bespreekbaar maken van seksualiteit in de zorg