Seksuele grensoverschrijding bij zwangere vrouwen
Drie procent van de vrouwen die onder dwang geslachtsgemeenschap hebben meegemaakt worden daar zwanger van. Daarnaast kunnen ervaringen met seksueel geweld van invloed zijn op de beleving van zwangerschap en bevalling later in het leven. Het is belangrijk dat u daarvan op de hoogte bent zodat u er rekening mee kunt houden
Tijdens het gesprek
- Iedere ervaring van seksueel geweld is anders en wordt anders beleefd. Het hoeft niet voor iedereen een probleem te zijn tijdens de zwangerschap en bevalling. Het is aan u als professional om in te schatten in hoeverre het seksueel geweld een rol speelt. Dat betekent dat u er bij sommige vrouwen meer aandacht aan zult moeten geven, terwijl anderen het niet op prijs zullen stellen als u er steeds weer over begint.
- Voor vrouwen die seksueel geweld hebben meegemaakt, is controle over hun lichaam extra belangrijk. Als u op de hoogte bent van de ervaringen van de zwangere, kunt u daarmee rekening houden in uw handelen en de vrouw erop voorbereiden dat sommige handelingen of gebeurtenissen pijnlijk en/of confronterend kunnen zijn.
- Ervaringen van geweld kunnen ook effect hebben op de relatie met u als zorgprofessional. Vrouwen kunnen zich wantrouwend of juist te afhankelijk opstellen. Voor goede zorg aan vrouwen die ervaringen met geweld hebben (gehad) is het dus belangrijk dat deze aan de orde komen in het anamnesegesprek. U kunt bijvoorbeeld vragen of de cliënt ooit te maken heeft gehad met nare seksuele ervaringen of met seksueel geweld.
- Bij de eerste afspraak en anamnese is ook de partner vaak aanwezig. Het kan zijn dat hij of zij niet op de hoogte is van het seksuele geweld of niet precies weet wat er gebeurd is. Soms zal een vrouw er daarom niet over willen praten.
- Als uw cliënt daar behoefte aan heeft, verwijs haar dan door voor psychologische hulp. Op www.seksueelgeweld.info en www.slachtofferwijzer.nl vindt u verschillende verwijsmogelijkheden.
Goed om te weten
- Vrouwen met een voorgeschiedenis van seksueel geweld rapporteren vaker stress, angst en symptomen van depressie en PTSS dan andere vrouwen. Ook dissociatieve symptomen en (borderline) persoonlijkheidsstoornissen komen voor.
- Lichamelijke veranderingen en verloskundige handelingen tijdens de zwangerschap kunnen herinneringen aan het misbruik naar boven brengen. Dit geldt ook voor de partus. Deze vrouwen ervaren vaker méér, maar soms ook juist veel minder fysieke pijn dan vrouwen die geen misbruik hebben meegemaakt. De gebeurtenissen en fysieke sensaties van de bevalling kunnen zodanig heftige herinneringsreacties geven, dat vrouwen dissociëren tijdens de bevalling.
Meer informatie voor u als professional
- Omgaan met ervaringen met seksueel geweld
- Seksuele grensoverschrijding