Vormen van seksuele grensoverschrijding
Seksuele grensoverschrijding
Seksuele grensoverschrijding is een verzamelterm voor alle vormen van seksueel gedrag die over de grenzen van een ander gaan en waarbij geen sprake is van vrijwilligheid, gelijkwaardigheid en consent (instemming). Bijvoorbeeld ongewenste aanrakingen, zoenen tegen iemands wil, aanranding en verkrachting en online ongewenst gedrag, zoals ongewenste sexting en online seksuele intimidatie. Soms is het heel duidelijk dat bepaald gedrag een grens overschrijdt, soms ook niet. Het kan ook per ongeluk gebeuren. Een aanraking die voor de een prettig is, kan door een ander als grensoverschrijdend ervaren worden.
Seksueel geweld
Seksueel geweld betreft verkrachting of aanranding. De term verkrachting wordt gebruikt als er sprake is van penetratie (genitaal, oraal, anaal) tegen de wil. Aanranding wordt gebruikt bij andere seksuele handelingen tegen iemands wil. Bij verkrachting en aanranding kan dwang uitgeoefend worden. Bijvoorbeeld door lichamelijke kracht te gebruiken of door te dreigen met geweld. Subtielere vormen komen ook voor, zoals het dreigen met verspreiding van intieme beelden, het uitmaken van de relatie of iemand onder druk zetten. Soms is iemand niet in staat om toestemming te geven, bijvoorbeeld door alcohol- of druggebruik of wanneer die verlamd is van angst (freezing). Misbruik maken van zulke situaties is ook een vorm van seksueel geweld.
Seksueel misbruik
Seksueel misbruik is elke vorm van seksuele grensoverschrijding waarbij de dader misbruik maakt van een verschil in leeftijd of macht. Elke vorm van seksueel contact tussen een volwassene en een kind is seksueel misbruik. Ook in andere situaties waarin misbruik wordt gemaakt van een leeftijds-, machtsverschil of verstandelijke beperking spreken we van seksueel misbruik. Bijvoorbeeld wanneer een leerkracht seks heeft met een leerling, of een hulpverlener met een cliënt.
Seksuele intimidatie
Seksuele intimidatie betreft opmerkingen, gebaren en handelingen met een seksuele betekenis die het slachtoffer als ongewenst, bedreigend en/of vernederend ervaart. Seksuele intimidatie kan zowel online als offline plaatsvinden.
Online seksuele grensoverschrijding
Ook via internet en sociale media kan seksueel grensoverschrijdend gedrag plaatsvinden. Zoals bijvoorbeeld:
• Ongewenste sexting: seksueel getinte beelden die tegen iemands wil via internet verspreid worden.
• Grooming: Het meestal door volwassenen online verleiden van minderjarigen (<16 jaar) om seks met ze te hebben of voor geldelijk gewin (mensenhandelaars).
• Sextortion: Chanteren (afpersen) met verspreiding van een naaktfoto- of filmpje.
• Wraakporno: Na ruzie in een vriendschap of verbreken van een relatie kan wraak het motief zijn om naaktbeelden, soms met persoonsinformatie, door te sturen of online te plaatsen
Gendergerelateerd geweld
Gendergerelateerd geweld is geweld tegen iemand op grond van geslacht, genderidentiteit, seksuele oriëntatie of genderexpressie. In de praktijk treft dit geweld vooral vrouwen, LHBTI-personen en mensen met een genderexpressie of genderidentiteit die niet conform de norm is. Gendergerelateerd geweld kan seksueel zijn, maar ook lichamelijk of psychisch.
Huiselijk geweld
Huiselijk geweld is geweld dat wordt gepleegd door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer, zoals (ex-)partners, gezinsleden, familieleden en huisvrienden. Vormen van huiselijk geweld zijn onder andere: (ex-)partnergeweld, eerwraak en kindermishandeling. Het kan gaan om lichamelijk, seksueel en psychisch geweld. Huiselijk geweld is eigenlijk geen goede term, omdat er niets huiselijks aan is. De laatste jaren wordt de overkoepelende term ‘geweld in afhankelijkheidsrelaties’ (GIA) gebruikt. Hieronder valt ook geweld in huiselijke kring en zorg- en ondersteuningssector en in de vrijwillige sector.