Casus – Dorothy
Praktijkvoorbeeld ouderenzorg
Dorothy is een vrouw van 86 jaar. Haar man is 20 jaar geleden overleden en ze is sindsdien alleenstaand. Dorothy is huisvrouw geweest en heeft drie zoons grootgebracht. Ze is altijd ontzettend zelfstandig geweest, totdat zij tijdens het douchen uitgleed en haar heup brak.
Na haar heupoperatie in het ziekenhuis wordt ze tijdelijk opgenomen op een revalidatie-afdeling in het verpleeghuis, totdat ze weer opgeknapt is en terug naar huis kan. Dorothy kan kleine stukjes lopen met haar rollator, maar het kost veel energie en haar heup doet nog erg veel pijn.
Na de eerste nacht in het verpleeghuis wordt Dorothy gewekt door een Eric, een verzorgende van de revalidatie-afdeling. Hij stelt zich voor en vertelt dat hij haar komt helpen met douchen. Eric begint handdoeken en washandjes uit de kast te pakken die hij naar de badkamer brengt.
Dorothy voelt zich rood aanlopen en weet niet wat ze moet zeggen. Stilzwijgend laat zij zich uit bed helpen en schuifelt ze naar de badkamer en halverwege loopt ze terug. Eric vraagt wat er aan de hand is en Dorothy antwoordt dat ze niet door een man gedoucht wilt worden.
- Wat voel je?
- Wat denk je?
- Wat doe je?
Probleem of dilemma
Schaamte voor het letterlijk bloot geven aan een zorgverlener komt vaak voor en is soms reden voor mensen om zorg te weigeren. Het niet accepteren van zorg is altijd een keuze, maar het is belangrijk om dit bespreekbaar te maken en te achterhalen waar het vandaan komt.
In de meeste gevallen is het voor iemand gewoon onwennig, maar er kan ook sprake zijn van echte angst, bijvoorbeeld bij een seksueel traumatisch verleden. In dat geval kan de zorgverlening emoties triggeren, die het welzijn van degene die zorg behoeft niet ten goede komt.
Eric wil Dorothy graag helpen, maar ze weigert. Een keertje douchen overslaan is natuurlijk niet erg, maar morgen en overmorgen staat Eric weer ingedeeld om Dorothy te helpen.
Handelingsmogelijkheden
Eric vraagt Dorothy hoe het komt dat ze liever niet door een man geholpen wil worden. Dorothy antwoordt dat de enige die haar naakt heeft gezien haar overleden man was en dat het voor haar heel ongemakkelijk voelt dat ‘zo’n jonge vent haar oude lijf helemaal naakt gaat zien’.
Eric luistert en spreekt zijn begrip uit, en vertelt iets over zijn lange ervaring met verschillende soorten cliënten in de zorg en hoopt daarmee Dorothy vertrouwen te geven. Hij vertelt ook hij dat het niet altijd te regelen is om iedere dag een vrouwelijke collega naar Dorothy te sturen om haar te helpen. Tot slot houdt Eric rekening met Dorothy’s grenzen door haar voor te stellen vandaag alleen even te helpen met aankleden. Hij geeft aan dat hij er morgenochtend weer is en ze dan weer samen kunnen kijken hoe ze het aanpakken.
Uitkomst
De volgende ochtend zit Dorothy wat gespannen op de bedrand te wachten. Ze heeft er veel over na zitten denken en is alleen maar zenuwachtiger geworden. Ze ziet het toch niet zitten om zich door Eric te laten helpen met douchen. Eric stelt voor of ze het een idee vindt om aan de wastafel gewassen te worden. Zo hoeft ze niet constant volledig naakt te staan. Dorothy vindt dit een goed idee en gaat akkoord. “En hoe vond u het?” vraagt Eric achteraf. “Ik ben blij dat ik fris ben”, zegt Dorothy, “maar het blijft gek, zo’n jonge vent.”