Casus – Irma
Praktijkvoorbeeld ouderenzorg
Irma is een 72-jarige vrouw met een milde vorm van dementie, waarmee zij nog zelfstandig thuis woont. Ze wordt door de thuiszorg geholpen bij het op tijd innemen van de medicijnen. Omdat ze incontinent is van urine, helpt de thuiszorg bij het bestellen van incontinentiemateriaal.
Ze is nooit getrouwd geweest, maar heeft al een lange tijd een latrelatie met een man uit de buurt. Op een ochtend treft de wijkverpleegkundige Irma in tranen. Ze vertelt dat haar partner heeft gezegd dat hij haar naar urine vindt ruiken. Hij vindt haar daardoor niet meer aantrekkelijk en wil geen seks meer met haar.
- Wat voel je?
- Wat denk je?
- Wat doe je?
Probleem of dilemma
Urine-incontinentie komt bij veel ouderen voor en kan verschillende oorzaken hebben. In veel gevallen is het nooit helemaal te verhelpen en daardoor zijn ouderen blijvend afhankelijk van incontinentiemateriaal. Veel ouderen zoals Irma voelen zich door de incontinentie vies en minder aantrekkelijk. Mensen schamen zich vaak teveel om er over te praten met hun partner en zijn daardoor geneigd seks te vermijden.
Bij Irma kan de aandrang zomaar opkomen, dan heeft zij geen controle meer over het plassen. Ze gebruikt dagelijks ‘incobroekjes’; een soort absorberende onderbroek, die de urine opvangen en absorberen. Ze probeert deze te verwisselen en zichzelf van onder te wassen zodra ze een ongelukje heeft gehad, maar heeft dit door haar dementie niet altijd op tijd door.
Handelingsmogelijkheden
De wijkverpleegkundige geeft Irma de ruimte om haar verdriet te uiten en toont begrip voor haar gevoel van afgewezen worden. Samen met Irma besluit ze op zoek te gaan naar oplossingen. Met haar toestemming neemt de wijkverpleegkundige contact op met Irma’s huisarts en legt het probleem uit. De huisarts besluit Irma naar de uroloog te verwijzen, die met haar in gesprek kan gaan over mogelijkheden om de incontinentie te verminderen of op te lossen.
De wijkverpleegkundige geeft Irma voorlichting over het beperken van het risico op incontinentie (door voor de seks bijvoorbeeld wat minder te drinken) en raadt haar aan om het onderwerp bespreekbaar te maken met haar partner, zodat hij begrijpt hoe het voor haar is.
Uitkomst
Irma is bij de uroloog geweest. Helaas is de incontinentie niet op te lossen, maar met bekkenbodemspier-oefeningen zouden de klachten misschien kunnen verminderen. De uroloog heeft uitleg gegeven en Irma heeft in haar agenda genoteerd dat ze iedere ochtend tien minuutjes gaat oefenen.
Ook met haar partner heeft ze het probleem besproken. Iets wat erg moeilijk voor haar was, maar uiteindelijk een hoop duidelijk heeft gemaakt voor haar partner. Hij had nooit begrepen dat ze zo weinig controle over haar urineverlies heeft. “En staat hij nog open voor seks?” vraagt de wijkverpleegkundige. “We zijn samen op het idee zijn gekomen om seks te hebben onder de douche en dat gaan we binnenkort proberen”, zegt Irma grinnikend. “Mocht het mis gaan, dan spoelt alles in ieder geval meteen weer schoon.”